Κάθε τι πού είναι υπερβολικό, είναι και βλαβερό. Πάρτε για παράδειγμα το ζήτημα της τροφής. Όταν τρως κανονικά, διατρέφεσαι και είσαι υγιής. Όταν κάνεις υπερβολές στο φαγητό καί τρως λαίμαργα και περισσότερο από ο,τι χρειάζεσαι, ζημιώνεις τον εαυτό σου καί αρρωσταίνεις.
Το ίδιο συμβαίνει και με το θέμα της αγωγής των παιδιών στα θρησκευτικά ζητήματα. Δεν πρέπει να ζητάμε από τα παιδιά μας πράγματα πού δεν είναι της ηλικίας τους, ούτε να τα κρίνουμε με τα δικά μας μέτρα. Ο καλός παιδαγωγός θα λάβει ύπ' όψιν του την ηλικία καί την αντοχή του παιδιού, και θα του ζητήσει τόσα, όσα μπορεί να δώσει. Αν ζητήσει περισσότερα, το παιδί θα αντιδράσει και θα μισήσει την θρησκεία.
Ένα παιδί του δημοτικού σχολείου, λ.χ., δεν μπορεί να καταλάβει την Αγία Γραφή διαβάζοντας την στο πρωτότυπο, αν δεν του εξηγήσουμε εμείς με απλά λόγια. Οι γραμματικές του γνώσεις δεν το βοηθούν. Κι όταν εμείς οι μεγάλοι δυσκολευόμαστε να μπούμε στο νόημα της, πως θα έχουμε τέτοια αξίωση από ένα μικρό παιδί;
Έπειτα, ένα μικρό παιδί δεν μπορεί να παρακολουθήσει με άνεση μια ιερή ακολουθία πού κρατάει τρεις ώρες. Μοιραία θα κουραστεί και ή θα αρχίσει να νυστάζει ή θα ενοχλεί τους άλλους.
Αψυχολόγητη και ανεδαφική είναι και η απαίτηση μερικών γονέων για προσευχή πολύωρη του παιδιού τους. Όλα πρέπει να αρχίσουν με ένα σύστημα καί με μια μέθοδο.
Ο Κύριος μας, όταν μιλούσε στους απλοικούς Ιουδαίους, χρησιμοποιούσε απλά παραδείγματα από τη φυσική ζωή, πού τους ήταν προσιτά. Οι παραβολές ήταν μια παραχώρηση του προς την απλοικότητα των ακροατών του. Αυτό ήταν το μέτρο της συνέσεως. Και έτσι πρέπει να φέρονται όσοι παιδαγωγούν ανθρώπους. Για να μάθει κανείς κολύμπι, δεν πηγαίνει άπ' ευθείας στα βαθειά νερά. Αρχίζει από τα ρηχά καί προχωρεί σιγά-σιγά.
Στό παιδί μας θα δώσουμε την πνευματική τροφή πού μπορεί να αφομοιώσει, χωρίς υπερβολές. Παιδιά πού μπήκαν απότομα στα βαθιά νερά της πνευματικότητας καί στίς αύστηρότητες των μεγάλων, αντέδρασαν απότομα καί «κλώτσησαν» ό,τι μέχρι τότε είχαν κατορθώσει. Κι όταν μεγάλωσαν, έγιναν αντίθετοι, πετώντας μακρυά κάθε δεσμό με την πίστη. Μια αψυχολόγητη ενέργεια οδήγησε στην καταστροφή.
Μια καλή μητέρα θα αρχίσει από τις άπλοϊκότερες περί Θεού ιδέες. Θα διδάξει το παιδάκι της τίς ιερές ιστορίες. Καθώς θα περνάνε οι μήνες, τα χρόνια, παράλληλα θα μπορεί να εισάγει το παιδί σε πολυπλοκότερα προβλήματα, να του εμφυτεύει καθαρότερες ιδέες. Στο θέμα της μελέτης και της προσευχής δεν θα πάρει τα άκρα. Όταν κουράζεται το σώμα ή ή διάνοια, δεν υπάρχει καρποφορία. Δεν θα το ξεχάσει ποτέ αυτό ή καλή μητέρα παιδαγωγός. Και θα προσπαθήσει, μιλώντας στο παιδί της για το Θεό και τη θρησκεία, να του δώσει ένα κομμάτι από τον εαυτό της.
Δεν πρέπει να έχουμε υπερβολικές αξιώσεις και από την διαγωγή των παιδιών μας. Δεν μπορούν να είναι αλάθητα, θα τα κρίνουμε στα μέτρα των δυνατοτήτων τους. Όταν εμείς πέφτουμε σε λάθη, πώς δεν θα πέσουν εκείνα; "Ας είμαστε περισσότερο ρεαλιστές και ολιγότερο υποκριτές. Το τέλειο πρέπει να το αναζητούμε πρώτα στον εαυτό μας, κι ύστερα στους άλλους. Όταν μάλιστα οι άλλοι είναι παιδιά, τότε χρειάζεται μεγαλύτερη ανοχή, περισσότερη προσευχή και αδιάλειπτη προσοχή. Έτσι θα τους εξασφαλίσουμε τη Θεία βοήθεια και θα αξιοποιήσουμε τις πνευματικές τους δυνάμεις, για την καλλιέργεια του χαρακτήρα τους και την κατάκτηση της αρετής.
Μακαριστού αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου
http://perivolakipanagias.blogspot.gr
