Η Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου Σερρών είναι εφάμιλλος με τις Ιερές Μονές του Αγίου Ορους από άποψη ιστορίας, κειμηλίων και τοποθεσίας.
Α' Κτήτορες αυτής υπήρξαν οι δύο Σερραίοι μοναχοί θείος και ανεψιός, ο Ιωαννίκιος και ο Ιωακείμ. Ο πρώτος μόναζε στο Αγιο Ορος, αλλ' επειδή ο δεύτερος έμεινε ορφανός από πατέρα και μητέρα, ήλθε ο θείος στις Σέρρες και παρέλαβε τον ανεψιό του . Από το 1260 μ.Χ εγκαταστάθηκε ως ασκητής στον ιερό ναό των Αγίων Αναργύρων στο Χιονοχώρι.
Η φήμη του προσείλκυσε και άλλους μοναχούς στο ασκητήριό του . Το 1270 μ.Χ αναζήτησε ερημικότερο μέρος στο βάθος της χαράδρας του Μενοίκιου όρους, στη σημερινή τοποθεσία της Ιεράς Μονής. Πρώτος ευκτήριος οίκος του ασκητηρίου υπήρξε ο μικρός ναός που σώζεται μέχρι σήμερα ανατολικά του κεντρικού ναού προς τιμήν των Γενεθλίων του Τιμίου Προδρόμου.
Α' Κτήτορες αυτής υπήρξαν οι δύο Σερραίοι μοναχοί θείος και ανεψιός, ο Ιωαννίκιος και ο Ιωακείμ. Ο πρώτος μόναζε στο Αγιο Ορος, αλλ' επειδή ο δεύτερος έμεινε ορφανός από πατέρα και μητέρα, ήλθε ο θείος στις Σέρρες και παρέλαβε τον ανεψιό του . Από το 1260 μ.Χ εγκαταστάθηκε ως ασκητής στον ιερό ναό των Αγίων Αναργύρων στο Χιονοχώρι.
Η φήμη του προσείλκυσε και άλλους μοναχούς στο ασκητήριό του . Το 1270 μ.Χ αναζήτησε ερημικότερο μέρος στο βάθος της χαράδρας του Μενοίκιου όρους, στη σημερινή τοποθεσία της Ιεράς Μονής. Πρώτος ευκτήριος οίκος του ασκητηρίου υπήρξε ο μικρός ναός που σώζεται μέχρι σήμερα ανατολικά του κεντρικού ναού προς τιμήν των Γενεθλίων του Τιμίου Προδρόμου.